بررسی مالیات تورمی طی سالهای برنامه توسعه در ایران ( مطالعه موردی سالهای 1390-1384 )

چکیده چاپ پول با افزایش سطح عمومی قیمت ها از کانال کاهش قدرت خرید مردم مانند مالیاتی عمل می کند که بدون آگاهی مردم از آنها اخذ می شود. نگاهی گذرا به بودجه دولت ایران نشان می دهد دولت در دوره های مختلف به طور معمول با کسری بودجه مواجه بوده است. یکی از روش های آسان و خطرناک تأمین مالی کسری بودجه، خلق پول توسط بانک مرکزی می باشد که کاهش ارزش حقیقی پول و کاهش قدرت خرید مردم، را می تواند به دنبال داشته باشد. این کاهش ارزش پول مانند مالیاتی از مالکان پول در اقتصاد، دریافت می شود که می تواند موجب تحمیل فشارهای زیادی از ناحیه درآمد مالیات تورمی به مردم شود. لذا با توجه به نوسانات تورم، رشد فزاینده نقدینگی و تأثیرات مخربی که می تواند مالیات تورمی بر جامعه داشته باشد هدف این تحقیق، بررسی تأثیر انتشار پول بر تورم می باشد. متغیرهای مورد بررسی نقدینگی، کسری بودجه، درآمد مالیات تورمی و تورم است. این پژوهش با توجه به اهمیت تورم درمباحث اقتصادی، رابطه کسری بودجه و انتشار پول و تورم را با استفاده از داده های آماری سال های 1383- 1357 و 1387-1357 با تأکید بر برنامه چهارم توسعه، در ایران مورد ارزیابی قرار می دهد. برآورد صحت مدل بر اساس تکنیک هم انباشتگی جوهانسن-جسیلیوس و آزمون ریشه واحد دیکی فولر تعمیم یافته برای ایستایی مدل ها، انجام شده است. برای تبیین میزان تأثیر انتشار پول بر تورم دو مدل ارائه شده است که برای تخمین مدل ها از روش gls استفاده شده است. نتایج به دست آمده از مدل اول بیانگر این است که تداوم رشد نقدینگی برای جبران کسری بودجه دولت از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر افزایش سطح عمومی قیمت ها یا تورم در دوره مورد مطالعه در ایران می باشد. نتایج به دست آمده از مدل دوم بیانگر این است که در بلند مدت یک درصد افزایش در حجم پول منجر به افزایش 91 درصدی تورم در دوره بعد شده است.